تعریف بانک

تعریف بانک :   

بانک یک اداره تجارتی است، که از نزد مردم پول را جمع‌آوری نموده و به دیگر تجاران، صنعت‌کاران و افراد ضرورت‌مند به قرض می‌دهد، که بانک‌های فعلی در مقابل پولی که به تجاران و صنعت‌کاران قرض می‌دهند،  درصدی سود از آن‌ها می‌گیرد و از طرفی بانک هم به کسانی که پول‌های‌شان را جمع کرده درصدی سود و فایده می‌دهد.

درواقع به طور کلی بانک‌ها موسساتی هستند که از محل سپرده‌های مردم می‌توانند سرمایه‌های لازم را در اختیار صاحبان واحدهای صنعتی، کشاورزی و بازرگانی و اشخاص قرار دهند.

بانک‌ها به دو دسته بانک‌های تجاری و بانک‌های تخصصی تقسیم می شوند.  

بانک تجاری

بانک‌های تجاری با قبول انواع سپرده و اعطاء اعتبار، نقش اساسی در فعالیت‌های اقتصادی هر کشور ایفا می‌کنند. بانک‌های تجاری به خصوص وظیفه دارند سرمایه جاری موسسات تولیدی و بازرگانی را تامین نمایند. این نوع بانک‌ها معمولاً به انجام دادن عملیات معمولی بانکی از قبیل قبول سپرده، نقل و انتقال پول در داخل، انجام معاملات ارزی، صدور ضمانت نامه، اعطای تسهیلات، افتتاح اعتبار در  حساب جاری، تنزیل اسناد و اوراق تجاری "خرید دین" و خدمات متنوع دیگر می‌پردازند.

بانک‌های تجاری از سرمایه گذاری‌های مستقیم در خرید و فروش کالا به منظور تجارت و از ایجاد انحصارات بزرگ منع گردیده اند.

بانک تخصصی یا توسعه‌ای

بانک توسعه‌ای به بانکی گفته می‌شود که علاوه بر وظایف اعتباری بانکی عهده‌دار وظایف توسعه‌ای نیز می‌باشد، که اصلی ترین وظیفه آن‌ها تجهیز منابع مالی نسبتاً ارزان در میان‌مدت و بلندمدت برای اجرای طرح‌های اقتصادی است. بانک‌های توسعه‌ای یا تخصصی عامل انتقال‌دهنده سیاست‌های اقتصادی دولت به بخش‌های مربوطه بوده و با برنامه‌ریزی‌های صحیح، منابع مالی جمع آوری شده را در بخش های مختلف اقتصادی توزیع می‌نمایند.

بانک های تخصصی در ایران عبارتند از :

بانک توسعه صادرات

بانک صنعت و معدن

بانک کشاورزی

بانک مسکن

تعریف بانک توسعه ای :

بانک‌های توسعه‌ای؛ موسساتی هستند مالی که سرمایه را با شرایط مناسب تجهیز می‌نمایند تا در فعالیت‌های تولیدی، توسط خود یا دیگران و یا مشترکا، در راستای اهداف برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور به نحو مطلوبی سرمایه گذاری نمایند. وظایف، نقش و فعالیت‌های بانک‌های توسعه‌ای را اساساً در ارتباط با فرآیند توسعه اقتصادی می‌توان تبیین نمود. ضرورت نیل به توسعه اقتصادی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه موجب شد تا نهادهایی برای هدایت سرمایه گذاری‌ها در امر توسعه اقتصادی کشورها در قالب بانک‌ها و سازمان‌های توسعه‌ای به وجود آید .

بانک‌های توسعه در دستیابی به توسعه صنعتی و پی آمد آن، توسعه اقتصادی در کشورهایی که عقب مانده یا کمتر توسعه یافته بودند، نقش موثر، مثبت و سازنده‌ای ایفا کردند و به همین دلیل در سطح جهان به ایجاد و گسترش آنان کمک شده است تا به عنوان ابزاری در اختیار برنامه‌های توسعه اقتصادی ملل جهان قرار گیرند.

تاکنون بیش از پانصد بانک و موسسه توسعه در سراسر جهان در کشورهای صنعتی پیشرفته و در حال توسعه تامین منابع مالی و فنی لازم و هدایت سرمایه گذاری‌های بخش خصوصی و غیر خصوصی به طرف انجام سرمایه گذاری‌های تولیدی را بر عهده داشته اند این سرمایه‌گذاری‌ها بنا بر سیاست‌های توسعه اقتصادی هر کشور، گسترش امکانات زیر بنایی اقتصادی و توسعه بخش‌های صنعتی، کشاورزی و حتی رشد بخش تعاونی را در بر می‌گیرد. به بیانی دیگر بانک‌های توسعه، در مسیر کمک به حل مشکلات توسعه اقتصادی کشورها و رفع تنگناهای موجود، رسالت مهمی بر عهده دارند.

در واقع این بانک‌ها با توجه به ماهیت تخصصی خود در بخش مربوطه سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای طرح‌های پیشنهادی تخصصی هر بانک تامین مالی می‌کند. این بانک‌ها با توجه به اهدافی که در اساسنامه آن ها پیش‌بینی شده فعالیت می‌کنند.

نوع فعالیت بانک ها در ایران:

اعطای تهسیلات:

به دو صورت می باشد:    

1.       عقود مشارکتی (مشارکت مدنی)

2.       عقود مبادله ای

عقود مشارکتی: در این قردادها بانک در کاری که شخص به او اعطای تهسیلات می‌کند، شریک می‌شود.

عقود مبادله‌ای: در این قراردادها بانک، کالا یا خدماتی که قرار است شخص برای آن از بانک تسهیلات دریافت کند، به صورت نقد می‌خرد و به صورت قسطی به شخص می‌فروشد.

مشارکت حقوقی: بانک‌ها می‌توانند بخشی از سهام شرکت‌های دیگر را بخرند، در واقع می‌توانند سبدی از سهام شرکت‌های دیگر را داشته باشند.

تاسیس شرکت حقوقی: بانک ها می توانند شرکت هایی تاسیس کنند که مالکیت آن به طور کامل در اختیار خودشان باشد.

حال با توجه به مطالب گفته شده می توان گفت تفاوت بانک های تخصصی با سایر بانک‌ها چه می‌باشد.

بانک‌های تجاری در قسمت اعطای تسهیلات اجازه دارند از منابع خود، میزان مشخصی  را به بخش‌های مختلف اقتصادی اختصاص دهد. اما بانک‌های تخصصی فقط می‌توانند منابع خود را به بخش اقتصادی که در آن فعالیت می‌کنند،  اختصاص دهند.

[این مطلب توسط خانم زینب گرشاسبی برای وبلاگ انجمن علمی مدیریت ارسال شده است.]