مدیریت منابع انسانی

تعریف مدیریت منابع انسانی   

    رایت و فریس (Wright and Ferris, 1996)، مدیریت منابع انسانی را اینگونه تعریف می کنند" ... مدیریت منابع انسانی با استفاده اثربخش از دارائی های انسانی جهت دستیابی به اهداف سازمانی، تداوم حیات و موفقیت سازمان سر و کار دارد." 

تعریف دیگری از استوری (Storey, 2001)، بیان می کند " مدیریت منابع انسانی، رویکردی متمایز به مدیریت کارکنانی است که هدف آن دستیابی به مزیت رقابتی از طریق توسعه استراتژیک نیروی کاری متعهد و بسیار کارآمد می باشد...."   

 همچنین، ماندی، نو و پرمو (Mondy, Noe And Premeaux, 2002) بطور خلاصه مدیریت منابع انسانی را اینگونه تعریف می کنند " ... بکارگیری افراد جهت دستیابی به اهداف سازمانی."  

 هر سه تعریف ارائه شده، بطور صریح اهمیت کارکردهای منابع انسانی را در سازمانها بیان می نمایند. اصولا، در بین تمامی عوامل تولید، این منابع انسانی است که در حقیقت تفاوت را در یک سازمان ایجاد می کند. این قابلیت و تعهد انسان است که سازمانهای موفق را از سایر سازمانها متمایز می سازد و بنابراین بطور منطقی، منابع انسانی منبع ویژه ای است که شایسته بذل توجه و صرف زمان بیشتر برای آن است. (Storey, 2001)   

عمده کارکردهای مرتبط با مدیریت منابع انسانی شامل فرایند استخدام (برنامه ریزی، کارمندیابی و انتخاب)، توسعه منابع انسانی ( آموزش و پرورش، برنامه ریزی و توسعه کارآمد، ارزیابی عملکرد)، جبران خدمت و پاداش، ایمنی و سلامت و روابط کارکنان و نیروی کارآ می باشد (Mondy, Noe and Premeaux, 2002). 

مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمانی  

 در اوایل دهه 1990، یعنی زمانیکه مطالعات میدانی نشان دادند که کارکردهای مدیریت منابع انسانی در سازمانها ارتباط مثبتی با بهبود بازده کلی سازمان دارد، این رشته از اهیمت بیشتر برخوردار شد. به عبارت دیگر، بکارگیری کارکردهای منابع انسانی با عملکرد بهتر در حوزه های مالی و عملیاتی در این سازمانها ارتباط داشته است. غالب این مطالعات در سازمانهای بخش خصوصی و عمدتا در سطح ایالات متحده انجام گرفته اند.  

اهم وظایف مدیریت منابع انسانی:  

1 - نظارت بر استخدام 

2 - تجزیه و تحلیل مشاغل 

3 - برنامه ریزی برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز سازمان

4 - کارمند یابی

5 - انتخاب و استخدام نیروهای شایسته

6 - طراحی و تنظیم برنامه هایی که ورود کارکنان جدید به سازمان را تسهیل و به ایشان کمک می کند تا جایگاه صحیح سازمانی و اجتماعی خود را در آن بیابند.

7 - آموزش کارکنان

8 - تربیت مدیر

9 - طراحی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان

10- طراحی سیستم پاداش

11- طراحی سیستم حقوق و دستمزد

12- وساطت میان سازمان و سندیکاهای کارگری

13- طراحی سیستمی برای رسیدگی به خواسته ها و شکایات کارکنان

14- طراحی سیستم بهداشت و ایمنی کار

15- طراحی سیستم انضباط 

نقش مدیریت منابع انسانی در سود بخشی سازمان:  

1- کاهش اضافه کاریهای غیر ضروری یا افزایش راندمان کار در ساعات عادی.

2- اتخاذ تدابیری برای کاهش غیبت و مرخصیهای به ظاهر موجه و کنترل آنها.

3- طراحی صحیح مشاغل برای جلوگیری از اتلاف وقت کارکنان

4- جلوگیری از ترک سازمان با مدیریت صحیح و برقراری روابط انسانی و اجتماعی سالم

5- طراحی یک سیستم بهداشت و ایمنی مؤثر و نظارت دقیق بر آن به منظور کاهش و یا جلوگیری از هزینه های ناشی از عدم رعایت آنها

6- آموزش مهارتهای لازم

7- یافتن و استخدام افراد شایسته برای هر شغل و در هر سطحی

8- طراحی سیستم پرداخت حقوق و مزایا برای جذب و نگهداری پرسنل و رقابت با سایر سازمانها

9-  تشویق متصدیان مشاغل   

نتیجه: هدف اصلی مدیریت منابع انسانی در هر سازمانی کمک به عملکرد بهتر در سازمان برای نیل به اهداف سازمانی است. کمک به افزایش تولید و بهره مری، مؤثرترین کمکی است که می توان به سازمان نمود.